Το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό και την αποχέτευση
Η Γενική Συνέλευση, υπενθυμίζοντας τα ψηφίσματα 54/175 της 17ης Δεκεμβρίου 1999 σχετικά με το δικαίωμα στην ανάπτυξη, την 55/196 της 20ης Δεκεμβρίου 2000, κατά την οποία ανακύρηξε το 2003 Διεθνές Έτος του γλυκού νερού, την 58/217 της 23ης Δεκεμβρίου 2003, με την οποία ανακήρυξε την διεθνή δεκαετία για δράση, “Νερό για τη Ζωή”, 2005-2015, την 59/228 της 22ης Δεκεμβρίου 2004, την 61/192 της 20ης Δεκεμβρίου 2006, με την οποία ανακήρυξε το 2008 Διεθνές Έτος Υγειονομίας, και την 64/198 της 21ης Δεκεμβρίου 2009 σχετικά με την ενδιάμεση συνοπτική αναθεώρηση της εφαρμογής της Διεθνούς Δεκαετίας για την ανάληψη δράσης, “Νερό για τη Ζωή”, Ατζέντα 21 Ιουνίου 1992,1 την Habitat Agenda του 1996,· 2 το σχέδιο δρασης Mar del Plata του 1977 που υιοθετήθηκε από τη διάσκεψη για το νερό των Ηνωμένων Εθνών 3 και τη Διακήρυξη του Ρίο για το περιβάλλον και την ανάπτυξη του Ιουνίου 1992,4
Υπενθυμίζοντας επίσης την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 5 το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, 6 το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα, 6 την Διεθνή Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών φυλετικών διακρίσεων, 7 της σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, 8 τη σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, 9 τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες10 και τη Σύμβαση της Γενεύης σχετικά με την προστασία των αμάχων σε καιρό πολέμου, της 12ης Αυγούστου 1949,11
Υπενθυμίζοντας, εξάλλου όλα τα προηγούμενα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής, μεταξύ άλλων των ψηφισμάτων του Συμβουλίου 7/22 της 28ης Μαρτίου 200812 και 12/8 της 1 ης οκτωβρίου 2009,13 που σχετίζονται με το ανθρώπινο δικαίωμα σε ασφαλή και καθαρό πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής, γενικό σχόλιο ν.15 (2002) της Επιτροπής για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, για το δικαίωμα στο νερό (άρθρα 11 και 12 του Διεθνούς Συμφώνου για τα οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα) 14 και την έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και το περιεχόμενο των σχετικών υποχρεώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 15 καθώς και την έκθεση του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα σχετικά με το ζήτημα των υποχρεώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση, 16
Ανησυχεί βαθύτατα για το γεγονός ότι περίπου 884 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και ότι περισσότερα από 2,6 δισεκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής, και εκφράζοντας την ανησυχία της για το γεγονός ότι περίπου 1,5 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν και 443 εκατομμυρίων σχολικών ημερών χάνονται κάθε χρόνο εξαιτίας ασθενειών που σχετίζονται με την έλλειψη καθαρού νερού και αποχέτευσης,
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της ισότιμης πρόσβασης σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και αποχέτευση ως αναπόσπαστο στοιχείο της υλοποίησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιβεβαιώνοντας την ευθύνη των Κρατών για την προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο είναι οικουμενικά, αδιαίρετα, αλληλεξαρτώμενα και αλληλένδετα, και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο, με δίκαιο και ισότιμο τρόπο, με τους ίδιους όρους και με την ίδια έμφαση, λαμβάνοντας υπόψη τη δέσμευση που αναλήφθηκε από τη διεθνή κοινότητα για την πλήρη επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, και τονίζοντας ότι, στο πλαίσιο αυτό, η αποφασιστικότητα των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, όπως εκφράζεται στη Δήλωση για τη Χιλιετηρίδα των Ηνωμένων Εθνών, 17 να μειωθεί κατά το ήμισυ, ως το 2015, το ποσοστό των ατόμων που δεν είναι σε θέση να εξεύρουν ή να αντέξουν οικονομικά ασφαλές πόσιμο νερό, όπως συμφωνήθηκε στο Σχέδιο Εφαρμογής της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη ( “Γιοχάνεσμπουργκ Σχέδιο Εφαρμογής” ), 18 να μειωθεί κατά το ήμισυ ο αριθμός των ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής,
1. Αναγνωρίζει το δικαίωμα σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και αποχέτευση ως ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο είναι απαραίτητο για την πλήρη απόλαυση της ζωής και όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
2. Καλεί τα κράτη μέλη και τους διεθνείς οργανισμούς να παράσχουν χρηματοδοτικούς πόρους, ανάπτυξη ικανότητας και μεταφορά τεχνολογίας, μέσω διεθνούς βοήθειας και συνεργασίας, ειδικότερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να ενταθούν οι προσπάθειες για να παρέχουν ασφαλές, καθαρό, προσπελάσιμο και οικονομικά προσιτό πόσιμο νερό και αποχέτευση για όλους
3. Εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να ζητήσει από την ανεξάρτητη εμπειρογνώμονα για τις υποχρεώσεις σχετικα με τα ανθρώπινα δικαιώματα που συνδέονται με την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση να υποβάλλει ετήσια έκθεση προς τη Γενική Συνέλευση,13 και την ενθαρρύνει να συνεχίσει να εργάζεται σε όλες τις πτυχές της εντολής που έχει λάβει και, σε διαβούλευση με όλες τις σχετικές υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, τους πόρους και τα προγράμματά του, προκειμένου να περιλάβει στην έκθεσή της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατά την εξηκοστή έκτη συνεδρίαση, τις κυριότερες προκλήσεις που συνδέονται με την υλοποίηση του ανθρώπινου δικαιώματος σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής και τις συνέπειές τους για την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας.
108η Συνεδρίαση Ολομέλειας 28 Ιουλίου 2010
___________________
Η Γενική Συνέλευση, υπενθυμίζοντας τα ψηφίσματα 54/175 της 17ης Δεκεμβρίου 1999 σχετικά με το δικαίωμα στην ανάπτυξη, την 55/196 της 20ης Δεκεμβρίου 2000, κατά την οποία ανακύρηξε το 2003 Διεθνές Έτος του γλυκού νερού, την 58/217 της 23ης Δεκεμβρίου 2003, με την οποία ανακήρυξε την διεθνή δεκαετία για δράση, “Νερό για τη Ζωή”, 2005-2015, την 59/228 της 22ης Δεκεμβρίου 2004, την 61/192 της 20ης Δεκεμβρίου 2006, με την οποία ανακήρυξε το 2008 Διεθνές Έτος Υγειονομίας, και την 64/198 της 21ης Δεκεμβρίου 2009 σχετικά με την ενδιάμεση συνοπτική αναθεώρηση της εφαρμογής της Διεθνούς Δεκαετίας για την ανάληψη δράσης, “Νερό για τη Ζωή”, Ατζέντα 21 Ιουνίου 1992,1 την Habitat Agenda του 1996,· 2 το σχέδιο δρασης Mar del Plata του 1977 που υιοθετήθηκε από τη διάσκεψη για το νερό των Ηνωμένων Εθνών 3 και τη Διακήρυξη του Ρίο για το περιβάλλον και την ανάπτυξη του Ιουνίου 1992,4
Υπενθυμίζοντας επίσης την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 5 το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, 6 το Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα, 6 την Διεθνή Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών φυλετικών διακρίσεων, 7 της σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, 8 τη σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, 9 τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες10 και τη Σύμβαση της Γενεύης σχετικά με την προστασία των αμάχων σε καιρό πολέμου, της 12ης Αυγούστου 1949,11
Υπενθυμίζοντας, εξάλλου όλα τα προηγούμενα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής, μεταξύ άλλων των ψηφισμάτων του Συμβουλίου 7/22 της 28ης Μαρτίου 200812 και 12/8 της 1 ης οκτωβρίου 2009,13 που σχετίζονται με το ανθρώπινο δικαίωμα σε ασφαλή και καθαρό πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής, γενικό σχόλιο ν.15 (2002) της Επιτροπής για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, για το δικαίωμα στο νερό (άρθρα 11 και 12 του Διεθνούς Συμφώνου για τα οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα) 14 και την έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και το περιεχόμενο των σχετικών υποχρεώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 15 καθώς και την έκθεση του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα σχετικά με το ζήτημα των υποχρεώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση, 16
Ανησυχεί βαθύτατα για το γεγονός ότι περίπου 884 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και ότι περισσότερα από 2,6 δισεκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής, και εκφράζοντας την ανησυχία της για το γεγονός ότι περίπου 1,5 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν και 443 εκατομμυρίων σχολικών ημερών χάνονται κάθε χρόνο εξαιτίας ασθενειών που σχετίζονται με την έλλειψη καθαρού νερού και αποχέτευσης,
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της ισότιμης πρόσβασης σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και αποχέτευση ως αναπόσπαστο στοιχείο της υλοποίησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιβεβαιώνοντας την ευθύνη των Κρατών για την προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο είναι οικουμενικά, αδιαίρετα, αλληλεξαρτώμενα και αλληλένδετα, και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο, με δίκαιο και ισότιμο τρόπο, με τους ίδιους όρους και με την ίδια έμφαση, λαμβάνοντας υπόψη τη δέσμευση που αναλήφθηκε από τη διεθνή κοινότητα για την πλήρη επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, και τονίζοντας ότι, στο πλαίσιο αυτό, η αποφασιστικότητα των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, όπως εκφράζεται στη Δήλωση για τη Χιλιετηρίδα των Ηνωμένων Εθνών, 17 να μειωθεί κατά το ήμισυ, ως το 2015, το ποσοστό των ατόμων που δεν είναι σε θέση να εξεύρουν ή να αντέξουν οικονομικά ασφαλές πόσιμο νερό, όπως συμφωνήθηκε στο Σχέδιο Εφαρμογής της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη ( “Γιοχάνεσμπουργκ Σχέδιο Εφαρμογής” ), 18 να μειωθεί κατά το ήμισυ ο αριθμός των ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής,
1. Αναγνωρίζει το δικαίωμα σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και αποχέτευση ως ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο είναι απαραίτητο για την πλήρη απόλαυση της ζωής και όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
2. Καλεί τα κράτη μέλη και τους διεθνείς οργανισμούς να παράσχουν χρηματοδοτικούς πόρους, ανάπτυξη ικανότητας και μεταφορά τεχνολογίας, μέσω διεθνούς βοήθειας και συνεργασίας, ειδικότερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να ενταθούν οι προσπάθειες για να παρέχουν ασφαλές, καθαρό, προσπελάσιμο και οικονομικά προσιτό πόσιμο νερό και αποχέτευση για όλους
3. Εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να ζητήσει από την ανεξάρτητη εμπειρογνώμονα για τις υποχρεώσεις σχετικα με τα ανθρώπινα δικαιώματα που συνδέονται με την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση να υποβάλλει ετήσια έκθεση προς τη Γενική Συνέλευση,13 και την ενθαρρύνει να συνεχίσει να εργάζεται σε όλες τις πτυχές της εντολής που έχει λάβει και, σε διαβούλευση με όλες τις σχετικές υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, τους πόρους και τα προγράμματά του, προκειμένου να περιλάβει στην έκθεσή της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατά την εξηκοστή έκτη συνεδρίαση, τις κυριότερες προκλήσεις που συνδέονται με την υλοποίηση του ανθρώπινου δικαιώματος σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής και τις συνέπειές τους για την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας.
108η Συνεδρίαση Ολομέλειας 28 Ιουλίου 2010
___________________
Το νερό είναι κοινωνικό , δημόσιο αγαθό. Είναι καθήκον μας να το διαφυλλάξουμεΜείνετε συντονισμένου με το ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΝΕΡΟ- FREE WATER
- Γραφτείτε με το email σας (πάνω δεξιά), για να λαμβάνετε και μήνυμα για κάθε νέα δημοσίευση
- Γραφτείτε στην ομάδα μας στο Facebbok για να διαδώσετε την κοινότητα και το κοινό σκοπό μας και στους δικούς σας φίλους.
- Στείλτε μας και εσείς κάποια άρθρα σας, επώνυμα για να τα δημοσιεύσουμε mmavrovouniotis@gmail.com
Παρόλο που το νερό είναι ένας φυσικός πόρος που ανανεώνεται χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση και θεωρητικά η διαχείρισή του μπορεί να γίνει με ένα βιώσιμο και δίκαιο τρόπο, τα αποθέματα νερού μειώνονται ετησίως εξαιτίας της ανθρώπινης κακοδιαχείρισης καθώς και της αυξανόμενης εκμετάλλευσής του για κερδοσκοπικούς σκοπούς. Το 70% των παγκόσμιων αποθεμάτων νερού εξαντλείται από τις γεωργικές καλλιέργειες και την κτηνοτροφία. Αυτό συνεπάγεται ότι η κατανάλωση νερού εξαρτάται άμεσα με την παραγωγή τροφής. Μία ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του νερού επιφέρει αύξηση των τιμών των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, σηματοδοτώντας τον κίνδυνο για λιμό στις πιο φτωχές γωνιές του πλανήτη.
Καθώς ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξάνεται ραγδαία, η παγκόσμια κατανάλωση νερού διπλασιάζεται κάθε είκοσι χρόνια. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα των Ηνωμένων Εθνών, εάν ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίσει να αυξάνεται με τους ίδιους ρυθμούς, δύο στους τρεις ανθρώπους μέχρι το 2025 θα κατοικεί σε περιοχές με περιορισμένα αποθέματα νερού.
Νεοφιλελευθερισμός και Ιδιωτικοποιήσεις
Οι ιδιωτικοποιήσεις των υπηρεσιών παροχής νερού σε όλο τον κόσμο αποτελούν μέρος του πακέτου νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων που έχει εφαρμοστεί σε εκατοντάδες χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο, στη Λατινική Αμερική στις δεκαετίες 1980-1990. Η κρίση χρέους που μάστισε τις οικονομίες των περισσότερων χωρών στην ήπειρο τις αρχές της δεκαετίας του 1980, οδήγησε τις κυβερνήσεις σε Βραζιλία, Μεξικό, Αργεντινή, Περού, Βολιβία καθώς και στη Χιλή του Πινοσέτ, να ανοίξουν τις εθνικές τους οικονομίες στην παγκόσμια αγορά. Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα υποχρεώνουν τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν μία σειρά «δομικών μεταρρυθμίσεων», που περιορίζουν το ρόλο του κράτους στην οικονομία, ενώ υποχρεώνουν τις κυβερνήσεις να βγάλουν στο σφυρί τις κρατικές επιχειρήσεις. Εκατοντάδες κρατικές εταιρείες στην ήπειρο που δραστηριοποιούνταν στους τομείς του ηλεκτρισμού, των σιδηροδρόμων, των ορυχείων κ.α., καθώς επίσης και των εταιρειών ύδρευσης, ιδιωτικοποιούνται.
Από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα μέσω μιας παρόμοια διαδικασίας και με τα ίδια «δομικά» επιχειρήματα, ιδιωτικοποίηθηκαν χιλιάδες κρατικές επιχειρήσεις στην Νοτιοανατολική Ασία, την Αφρική και σε άλλα μέρη του αναπτυσσόμενου κόσμου. Οι ιδιωτικοποίησεις των εταιρειών ύδρευσης, το οικονομίστικο επιχείρημα που προβάλλεται για να δικαιολογηθεί η αναγκαιότητα ιδιωτικοποίησης της εκάστοτε επιχείρησης, είναι ακριβώς το ίδιο: τονίζεται η αδυναμία του κράτους να επενδύσει στις κρατικές επιχειρήσεις, γεγονός που μεταφράζεται ως υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η μόνη λύση, κατά τους δανειστές των χωρών, είναι η ιδιωτικοποίηση της εκάστοτε κρατικής επιχείρησης που θα επιφέρει αύξηση των επενδύσεων, αναβάθμιση των υπηρεσιών, πτώση των τιμών λόγω του ανταγωνισμού, καθώς επίσης και δημιουργία θέσεων εργασίας.
Αποτελέσματα των ιδιωτικοποιήσεων
Οι ιδιωτικοποιήσεις των εταιρειών παροχής νερού έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά που τις διαχωρίζουν από άλλες ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων. Πρώτον, η ποσότητα της προσφοράς νερού έχει συγκεκριμένα όρια, ενώ περιορίζεται εδαφικά αναφορικά με τις πληθυσμιακές ανάγκες που καλύπτει. Δεύτερον, επειδή το πόσιμο νερό είναι απαραίτητο αγαθό για τη ζωή, η διαθεσιμότητά του αποκτά τεράστια κοινωνική και πολιτική σημασία.
Παρότι από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι νεοφιλελεύθεροι κύκλοι που βρίσκονται στις ηγεσίες δυτικών κυβερνήσεων, οικονομικών επιτελείων, διεθνών οργανισμών, προωθούν την ιδέα ότι το νερό πρέπει να διαχειρίζεται ως οικονομικό και όχι κοινωνικό αγαθό, αναγνώριζαν τους κινδύνους που βρίσκονται πίσω από την ιδιωτικοποίησή του. Για παράδειγμα, η –τριακοσίων σελίδων- ετήσια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας το 2002 για το νερό, παρότι τονίζει ότι από οικονομικής πλευράς οι ιδιωτικοποιήσεις του νερού είναι απαραίτητες, αναγνωρίζει τους πολιτικούς κινδύνους και τις κοινωνικές επιπτώσεις που ελλοχεύουν, ενώ υπογραμμίζει ότι οι τιμές του νερού πρέπει μέχρι έως ένα βαθμό να είναι ανελαστικές.
Πηγή:premium.paratiritis.gr
___________________________________________________________________________________________